علی بن موسی با لقب «رضا»، (148–203 ه.ق.) امام هشتم شیعیان دوازده امامی است. پیروان مذهب شیعه از وی با عنوان «امام رضا» یاد میکنند. پدر او موسی بن جعفر هفتمین امام شیعیان و مادرش طبق روایات مختلف نامها، کنیهها و لقبهای «امالبنین، نجمه، سکن و تکتم» را دارد. زادگاه علی بن موسی شهر مدینه بود و در توس درگذشت. شیعیان مأمون خلیفه? عباسی را که او را ولیعهد حکومت عباسیان کرده بود را مسئول شهادتش میدانند. مرقدش در شهر مشهد قرار دارد و سالانه مورد بازدید میلیونها مسلمان شیعه و سنی از ایران، پاکستان، بحرین، عراق و دیگر کشورها قرار میگیرد.
القاب و کنیه ها
کنیهها: ابوالحسن و ابوعلی
لقبها: رضا، صابر، زکی، ولی، وفی، صدیق، رضی، شمس الشموس، معین الضعفاء و الفقراء، غریب الغربا، سراج الله، نورالهدی، قرة عین المؤمنین، مکیدة الملحدین، کفو الملک، رب السریر، رئاب التدبیر، شمس توس، خورشید ولایت، ضامن آهو، عالم آل محمد، ثامن الحجج، رضا، امام الرئوف
دوران زندگی
علی بن موسی زاده? جمعه 19 رمضان یا نیمه ماه رمضان یا پنج شنبه 11 ذیقعده یا 10 رجب سال 148 هجری در شهر مدینه بود. او 24 سال وچند ماه را با پدرش به سر برد. ولی مطابق آنچه گفته شد، عمر او در روز درگذشت پدرش 35 سال یا 29 سال و دو ماه بوده و پس از مرگ پدرش چنانکه در مطالب السئول نیز آمده، 25 سال زیستهاست و مدت امامت او حدود 20 سال طول کشید، که 17 سال آن در مدینه و سه سال آخر آن در خراسان گذشت. رضا در مدینه، پس از مرگ پدر، امامت بر مردم را بر عهده گرفت، و به رسیدگی امور پرداخت، شاگردان پدر را به دور خودش جمع کرد، و به تدریس و تکمیل حوزه علمیه جدش، رییس مذهب شیعه جعفر صادق پرداخت. در طول این مدت، او در دنباله حکومت هارون الرشید را که ده سال و بیست و پنج روز بود زیست. سپس امین از سلطنت خلع شد و عمویش ابراهیم بن مهدی برای مدت بیست و چهار روز به سلطنت نشست. آنگاه دوباره امین بر علیه او شورش کرد و برای وی از مردم بیعت گرفته شد. یکسال و هفت ماه حکومت کرد ولی به دست طاهر بن حسین کشته شد. سپس عبد الله بن هارون، مامون، به خلافت تکیه زد و بیست سال حکومت کرد. در زمان حکومت مامون، آن گونه که در کتب معتبر شیعه آوردهاند او که علاقه مردم ایران به امامان شیعه را میدید تصمیم گرفت رضا را مجبور کند تا از مدینه به خراسان بیاید و او را به عنوان ولیعهد و جانشین خود معرفی کند و چنان چه شیخ مفید در کتاب مسار الشیعه آوردهاست روز اول ماه رمضان روز بیعت به ولایت عهدی رضا توسط مامون است، تا با این روش بتواند در بین مردم محبوبیت قابل ملاحظهای پیدا کند و درضمن تصمیم داشت تا رضا را نزد خود بیاورد و کارهای او را تحت نظارت کامل خود قرار دهد
حدیث سلسلة الذهب
شیعیان حدیثهای زیادی را منتسب به وی میدانند یکی از مشهورترین احادیثی قدسی منقول از وی حدیثی موسوم به سلسلة الذهب است که هنگام وداع وی با مردم شهر نیشابور در بین راه چنین گفتهاست که :
« |
مرا پدرم موسى کاظم از پدرش جعفر صادق از پدرش محمد باقر از پدرش على زین العابدین از پدرش حسین شهید کربلا از پدرش على بن ابى طالب که گفت: عزیزم و نور چشمانم رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمود : جبرئیل حدیث کرد مرا و گفت شنیدم پروردگار سبحانه و تعالى مىفرماید: کلمه? لا اله الا الله دژ استوار من است، پس هر کس در این حصار وارد شد، از عذابم محفوظ است. |
» |
میگوید: او چند قدمی حرکت کرد و سپس برگشت و گفت:به شرطهای آن و من از جمله شرطهای آن هستم.مقصود علی بن موسی از شرطها، اعتراف به این واقعیت است که او مانند پدرانش از سوی خدا امام و حجت است و اطاعتش بر همه واجب است.
بروبچه های بسیجی این پیامک رو از طریق تلفن های همراه خود برای یکدیگر می فرستند. پیامکی کوتاه با معنا و مفهومی بلند. بخونید؛ «گردان پشت میدون مین رسیده و زمین گیر شده بود. چند نفر رفتند معبر باز کنند. او هم رفت، 15 ساله بود. چند قدم که رفت، برگشت. یعنی ترسیده؟! خب! ترس هم داشت! او اما، پوتین هایش را به یکی از بچه ها داد و گفت؛ تازه از گردان گرفتم، حیفه! بیت الماله!... پابرهنه رفت!... راستی 3هزار میلیارد تومن چندتا پوتین میشه؟!»
1. امام علىعلیه السلام:
أربَعُ خِصالٍ یَسودُ بِها المَرءُ: العِفَّةُ، و الأدَبُ، و الجودُ، وَالعَقلُ
چهار خصلت است که آدمى با آنها سرورى مىیابد: عفّت، ادب، بخشندگى و خردمندى
الاختصاص، مفید، ص 244
2. رسول خداصلى الله علیه وآله:
أقرَبُکُم غَداً مِنّی فِى المَوقِفِ أصدَقُکُم لِلحَدیثِ، و أدّاکُم لِلأَمانةِ، و أوفاکُم بالعَهدِ، و أحسَنُکُم خُلقاً، و أقرَبُکُم مِنَ النّاسِ
نزدیکترینِ شما به من در توقّفگاهِ فرداى قیامت، راستگوترینِ شما، وامانتدارترینِ شما، و پایبندترینِ شما به پیمان، و خوشخوترینِ شما و نزدیکترینشما به مردم است.
بحارالأنوار، ج ، ص 149
3. رسول خداصلى الله علیه وآله:
طوبى لِمَن تواضَعَ لِلّهِ - عَزَّ ذِکرُهُ -، و زَهِدَ فیما أحَلَّ لَهُ مِن غَیرِ رَغبَةٍعَن سُنَّتی، و رَفَضَ زَهرَةَ الدُّنیا مِن غَیرِ تَحَوُّلٍ عن سُنَّتی
خوشا به حال کسى که براى خداى بلند نام، فروتنى کند و از آنچه برایش حلالکرده کناره گیرد، بى آن که از سنّت من روى گردانَد، و زرق و برق دنیا را کنار نهد، بىآن که از سنّت من به انحراف گراید
تحف العقول، ص 30
4. امام علىعلیه السلام:
سِیاسَةُ العَدلِ ثَلاثٌ: لینٌ فى حَزمٍ، وَاستِقصاءٌ فی عَدلٍ، و إفضالٌ فی قَصدٍ
سیاست دادگرى، سه چیز است: نرمى همراه با دوراندیشى، سختگیرى در عدالت، واحسان همراه با میانهروى
غررالحکم و دررالکلم، ح 5592
5. رسول خداصلى الله علیه وآله:
إذا أرادَ اللَّهُ بِأَهلِ بَیْتٍ خَیراً فَقَّهَهُم فِی الدِّینِ وَالقَصدَ فِی نَفَقاتِهِم،و بَصَّرَهُم عُیوبَهُم فیَتوبوا مِنها
هرگاه خداوند، خوبى خانوادهاى را بخواهد، آنان را دینشناس مىگرداند و درهزینههایشان میانهروى را روزىشان مىکند، به عیبهاىشان بینا مىگرداند درنتیجه، از آنها دست مىکشند و توبه مىکنند
کنزالعمّال، ح 28691
سورة الفاتحة
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ (1)
اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ (2)
الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ (3)
مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ (4)
إِیِّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ (5)
اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ (6)
صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلاَ الضَّآلِّینَ (7)